Próchnica zębów to powszechne schorzenie stomatologiczne, które dotyka wiele osób niezależnie od wieku. Mimo że jest tak rozpowszechniona, nadal wiele osób nie rozumie, jakie są jej przyczyny, objawy czy metody leczenia.
Czym jest próchnica i jaka jest jej przyczyna?
Próchnica to choroba zakaźna, która prowadzi do destrukcji twardych tkanek zęba. W skrócie, jest to proces niszczenia szkliwa przez bakterie znajdujące się w jamie ustnej. Kluczowym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu próchnicy jest dieta bogata w cukry i skrobię, które są przyswajane przez bakterie w jamie ustnej i przekształcane w kwasy. Te kwasy atakują szkliwo, powodując jego demineralizację.
Czynniki ryzyka powstawania próchnicy to:
- Nieprawidłowa higiena jamy ustnej
- Dieta bogata w cukry i skrobię
- Brak fluoru w wodzie pitnej lub paście do zębów
- Palenie tytoniu
- Choroby prowadzące do suchości w jamie ustnej, np. zespół Sjögrena
Etapy rozwoju próchnicy
Próchnica rozwija się stopniowo, przechodząc przez kilka etapów, od początkowego uszkodzenia szkliwa po głęboką destrukcję i zakażenie miazgi zębowej.
- Początkowe uszkodzenie szkliwa: Powierzchowne zmiany w szkliwie, które mogą być odwracalne. W tym etapie zęby mogą wydawać się bardziej przezroczyste lub pojawiają się białe plamki.
- Cavitation: Kiedy demineralizacja postępuje, szkliwo zostaje przebyte, tworząc jamę, która może rozszerzać się w głąb zęba.
- Zaawansowana próchnica: W tym etapie próchnica dociera do zębiny, co powoduje ból i wrażliwość zęba.
- Zakażenie miazgi zębowej: Najpoważniejszy etap, kiedy bakterie docierają do wnętrza zęba, powodując silny ból i wymagając intensywnego leczenia.
Próchnica zębów – objawy
Rozpoznanie próchnicy w początkowym stadium jest kluczem do skutecznego leczenia i uniknięcia poważniejszych problemów. Oto niektóre objawy próchnicy:
- Białe lub ciemne plamki na zębach
- Wrażliwość zębów na gorące, zimne lub słodkie
- Ból podczas jedzenia lub picia
- Widoczne dziury lub pęknięcia w zębach
- Ból zęba bez widocznej przyczyny
Jak leczyć próchnicę?
Leczenie próchnicy zależy od jej stadium. W początkowych stadiach, kiedy próchnica jest powierzchowna, dentysta może zastosować fluor, który pomoże remineralizować szkliwo. Jeśli próchnica postępuje, konieczne może być wypełnienie zęba materiałem wypełniającym, takim jak amalgamat czy kompozyt. W przypadku zaawansowanej próchnicy, może być konieczne leczenie kanałowe.
Próchnica jest jednym z najczęstszych schorzeń stomatologicznych, ale można jej zapobiegać przez właściwą higienę jamy ustnej, zdrową dietę i regularne wizyty u dentysty. Nawet jeśli pojawią się objawy próchnicy, szybka reakcja i skonsultowanie się z dentystą może zapobiec dalszym powikłaniom.
